Τρίτη 1 Μαρτίου 2016

Φαινόμενο glass ceiling και σύγχρονη γυναίκα.



Γυάλινη οροφή; Μα δεν βλέπω καμία γυάλινη οροφή.





Γυάλινη οροφή είναι μια μεταφορική έκφραση. Αναφέρεται στα ανεπίσημα, κατά βάση,εμπόδια που υπάρχουν και δύσκολα αναγνωρίζονται και που αφορούν στην αδυναμία των γυναικών να πάρουν προαγωγές, αυξήσεις στον μισθό, να ανεβούν ιεραρχικά στον χώρο εργασίας ή να προοδέψουν όσο δύνανται σε ακαδημαϊκά ή άλλα ερευνητικά προγράμματα.
Είναι ο γυάλινος θόλος που υπάρχει πάνω από το κεφάλι μας και αν και αόρατος σε όλους, αισθητός σε όλες τις εργαζόμενες. Η αγγλική ορολογία, που είναι και η αυθεντική, είναι "glass ceiling effect" και αναφέρεται σε γυαλί γιατί αυτά όλα τα εμπόδια είναι αόρατα, ακόμα και στις γυναίκες που για να καταλάβουν την ύπαρξή τους πρέπει πρώτα να χτυπήσουν το κεφάλι τους σε αυτό το γυάλινο θόλο.

Εσύ που διαβάζεις τώρα αυτές τις γραμμές, με καταλαβαίνεις μόνο αν την εβδομάδα που είχες το σημαντικό σεμινάριο,  ήσουν στην κλινική και γεννούσες. Αν δεν μπόρεσες να ακολουθήσεις τους συναδέλφους σου στο ταξίδι στο εξωτερικό γιατί τα παιδιά είχαν σχολείο.  Με καταλαβαίνεις μόνο αν δεν μπόρεσες να συμμετέχεις στο project, γιατί θα αναγκαζόσουν να δουλέψεις σε άλλη πόλη ή να λείψεις πολλές ώρες από το σπίτι. Με καταλαβαίνεις, αν δεν ακολούθησες την μετεκπαίδευση γιατί ήσουν τότε έγκυος ή δεν έκανες το μεταπτυχιακό σου στον τομέα που ήθελες ή δεν ολοκλήρωσες το όνειρό σου για το διδακτορικό γιατί "δεν είμαστε τώρα για τέτοια".

Τα παραδείγματα είναι άπειρα και μάλλον κάτι απ'όλα αυτά θα ισχύει και για σένα. Εκεί που θα έκανες το επόμενο βήμα στην καριέρα σου ή στην επιμόρφωσή σου ή την προσπάθεια για μια αύξηση, κάτι συνέβη στην προσωπική σου ζωή που σε κράτησε πίσω. Και συ, όπως χιλιάδες γυναίκες επέλεξες να κάνεις ένα βήμα πίσω στην καριέρα σου για χάρη της προσωπικής, οικογενειακής και σωματικής σου γαλήνης. 
Τι να κάνουμε που αν και πολλά χρόνια μετά το γυναικείο κίνημα για εξισορρόπηση των εργασιακών συνθηκών μεταξύ ανδρών και γυναικών και της γυναικείας γενικής απελευθέρωσης, υπάρχουν ακόμα εμπόδια για σένα και για κάθε γυναίκα; Τι να κάνουμε που κάποια στιγμή έπρεπε να γίνεις μάνα;

Αυτός ο γυάλινος θόλος υπάρχει πάνω από το κεφάλι μας και είναι όλοι αυτοί οι μικροί συμβιβασμοί που κάνουμε. Όλα τα μικρά μας θέλω που θα οδηγούσαν στην επαγγελματική μας αυτοπραγμάτωση και που όμως έμειναν πίσω για χάρη της προσωπικής και οικογενειακής αυτοπραγμάτωσης. Είναι το γυάλινο όριο που όλες κάποια στιγμή φτάνουμε.

Άλλες από μας επιλέγουμε μετά το χτύπημα σε αυτό το γυάλινο εμπόδιο να γυρίσουμε λίγο προς τα πίσω και να αφήσουμε πράγματα για λίγο αργότερα. "Θα δούμε, ίσως του χρόνου", "όταν μεγαλώσουν τα παιδιά θα το ξανασκεφτώ" και άλλα τέτοια συναφή. Άλλες από μας, με πλήρη επίγνωση,επιλέγουν να σπρώξουν τα πράγματα λίγο ακόμα και να σπάσουν αυτό το γυάλινο θόλο, να ανεβούν και άλλο, να τερματίσουν. Οι συνέπειες είναι συχνά συγκεκριμένες και οι επιλογές σημαντικά ορόσημα για το πού θα οδηγηθείς. Αν επιλέξεις να προχωρήσεις πέρα από το σημείο του δικού σου γυάλινου θόλου  και να σπάσεις τα κοινωνικά όρια που η ζωή από μόνη της σου βάζει, κάτι θα στερηθείς, κάπου θα υπερβάλλεις, κάπου θα κουραστείς πιο πολύ από όσο αντέχεις, κάπου θα χάσεις το παιχνίδι κάποια στιγμή.

Breaking the glass ceiling (original image from http://dillingermediaonline.com/breaking-the-glass-ceiling/)

Τα θέματα που απασχολούν τις γυναίκες

Η παραδοσιακή γυναίκα προτιμούσε στο παρελθόν να μείνει στο σπίτι και να φροντίζει την οικογένειά της. Το ισχύον όμως οικονομικό περιβάλλον, συνοδευόμενο πάντα με τη θέληση για καλύτερη, οικονομικά πάντα, διαβίωση και συνθήκες που  προετοιμάζουν τη γυναίκα να  υποδυθεί πια το ρόλο της "δυτικής γυναίκας", είχε σαν αποτέλεσμα τη συνεχόμενα αυξανόμενη τάση των γυναικών να μπαίνουν στον στίβο της εργασίας.

 

Τα θέματα που απασχολούν τις γυναίκες είναι κατά βάση τα εξής δύο

1. Εξισορρόπιση μεταξύ οικογένειας και εργασίας.
2. Η αναγνώριση στο χώρο εργασίας σε βαθμό ισοτιμίας με τον αντρικό πληθυσμό.
Αυτή ο διπλός ρόλος της γυναίκας (γυναίκα καριέρας- σύζυγος και μητέρα), αναφέρεται σε πολλά επιστημονικά άρθρα ως "σύνδρομο διπλής επιβάρυνσης".

Οι σημερινές καριέρες δεν περιορίζονται στο ωράριο 9-4, αλλά περιστασιακά σε εξαναγκάζουν, σε κάποιο βαθμό, να παραστείς σε συναντήσεις, σεμινάρια, δείπνα και άλλα συναφή, πέρα του ωραρίου το οποίο πληρώνεσαι. Και εδώ ξεκινάνε οι ενοχές και τα ερωτηματικά των γυναικών. Άραγε αξίζει; Χάνουμε τα παιδιά μας που μεγαλώνουν; 

Απ΄την άλλη, πολλές από μας δεν είμαστε ικανοποιημένες μόνο με τον ρόλο της νοικοκυράς και της μαμάς.
Εξάλλου πώς να πετάξουμε έτσι τόσο χρόνια σπουδών; 
 Και αν αποφασίσεις να κάνεις ένα διάλλειμα από την καριέρα σου για να μεγαλώσεις τα παιδιά σου, ξαφνικά το σύστημα σε αποβάλλει από μόνο του και οι ευκαιρίες χάνονται ανεπιστρεπτί.

Τι να κάνουμε τελικά;

Αν είσαι αποφασισμένη να τα κάνεις όλα και να είσαι εξίσου καλή πάρ'το απόφαση και σήκωσε τα μανίκια. Μάθε να κάνεις δημόσιες σχέσιες και να αναμειγνύεσαι με αυτοπεποίθηση και ανεπτυγμένες δεξιότητες επικοινωνίας. Μάθε να ηγείσαι στην δουλειά και στην οικογένειά σου, προκειμένου να κάνεις τη διαφορά και να φέρεις τις αλλαγές που θέλεις. Σκέψου νέους δρόμους και φρέσκες ιδέες, ακόμα και στα παιχνίδια που θα παίζεις με τα παιδιά σου. Μην χάνεις χρόνο άσκοπα. Να είσαι όλη τη μέρα ουσιαστική και παραγωγική. Όλα αυτά βέβαια θα τα βάλεις κάτω από την ομπρέλα ενός σχεδίου και μιας στρατηγικής που θα εφαρμόσεις. Μην δουλεύεις στην τύχη ούτε στο σπίτι σου με την οικογένειά σου, ούτε στον εργασιακό σου χώρο. Μάθε πώς να εμπνέεις τους γύρω σου και να κατανοείς τα συναισθήματά τους.

Αν θέλουμε όλο το πακέτο της σύγχρονης γυναίκας πρέπει να γίνουμε "γυναικές του ναι".  Ναι και στο διάβασμα παραμυθιών όταν δεν σε παίρνουν τα πόδια σου, ναι και στο τσάι πάρτυ της κόρης σου με καλεσμένες την Barbie και τα πόνυ σας. Ναι και στα νέα προγράμματα στη δουλειά, ναι και στο σεμινάριο το άλλο σαββατοκύριακο. Ναι στον άντρα σου που σε παρακαλάει να βγείτε για καφέ και στις φίλες σου που παλεύουν μέρες να σε πετύχουν στο τηλέφωνο.

Το φαινόμενο glass ceiling μπορεί να σπάσει. 
Απόκτησε το όραμά σου, δείξε το ανάστημά σου και απλά ξεκίνα με πάθος για τους στόχους σου. Δεν λέω, μπορεί να πέσεις. Σήκω και συνέχισε, με γνώμονα πάντα τα παιδιά σου που πιστεύω πως πρέπει να είναι ο κύριος σου στόχος. Όταν δεις πως χάνεις αυτόν τον στόχο, τότε σταμάτα και κάνε μια αναδιοργάνωση. Αν χρειαστεί, φτιάξε μια ομάδα γύρω σου που θα βοηθάει και θα ενισχύει την προσπάθειά σου (οικογένεια και συνεργάτες).